اثر میوه ی زغال اخته (cornus mas l.) بر قند خون، انسولین و هیستوپاتولوژی پانکراس در موش های صحرایی دیابتی شده با آلوکسان

مقدمه: دیابت نوعی اختلال مزمن در متابولیسم کربوهیدرات، چربی و پروتئین است که مشخصه ی آن افزایش قند خون می باشد. زغال اخته یکی از گیاهان دارویی است که به طور سنتی برای درمان دیابت و عوارض آن در کشورهای آسیایی استفاده شده و حاوی مقادیر زیادی از آنتوسیانین ها است. در این مطالعه خاصیت ضد دیابت زغال اخته بر موش های صحرایی دیابتی شده با آلوکسان در مقایسه با گلی بن کلامید به عنوان داروی مرجع مورد بررسی قرار گرفت. روش ها: در این مطالعه 32 موش صحرایی نر بالغ نژاد ویستار به طور تصادفی در 4 گروه هشت تایی تقسیم شدند: 1- غیر دیابتی، 2- دیابتی شده (شاهد دیابتی)، 3- ابتدا دیابتی شده و سپس داروی گلی بن کلامید را با دوز 6/0 میلی گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن دریافت کردند و 4- دیابتی شده و سپس به مدت 4 هفته میوه ی زغال اخته را با دوز 2 گرم در روز دریافت کردند. دیابت با یک بار تزریق درون صفاقی آلوکسان به میزان 120 میلی گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن در موش های صحرایی ایجاد شد. یافته ها: نتایج حاکی از آن بود که درمان با زغال اخته موجب کاهش معنی دار در میانگین گلوکز و افزایش میانگین انسولین نسبت به گروه شاهد دیابتی گردید. بررسی های بافت شناسی نمونه های پانکراس مؤید این نتایج بود. مصرف میوه ی زغال اخته موجب افزایش میانگین قطر جزایر لانگرهانس نسبت به گروه شاهد دیابتی گردید (05/0 > p). نتیجه گیری: طبق نتایج به دست آمده، چنین استنباط می شود که مصرف میوه ی زغال اخته دارای آثار هیپوگلیسمیک بوده است و می تواند سبب بهبود تغییرات بافتی پانکراس در جریان بیماری دیابت گردد که شاید این اثرات به خاطر وجود آنتوسیانین ها و سایر ترکیبات آنتی اکسیدانی موجود در میوه باشد.